Patronka

Życiorys

Jadwiga Andegaweńska, urodzona między 3 października 1371 roku, a 18 lutego roku 1374 w Budzie, jako najmłodsza córka Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki.W dokumentach z epoki, imię Jadwigi zapisywano jako Adviga, Hedviga (Heduiga), Hedvigis (Hedwigis, Heduigis) lub Hedwig. Od dziecka przygotowywana była do pełnienia roli króla. Starannie wykształcona, ceniła nauki, sztukę i literaturę. W 1378 roku zaręczono ją z ośmioletnim Wilhelmem Habsburskim. Sześć lat później, na zjeździe radomskim została obrana królem Polski i 16 października tego samego roku arybiskup gnieźnieński Bodzanta koronował Jadwigę w Krakowie.

Kandydaturę Wilhelma Habsburga na męża Jadwigi usilnie popierał Władysław Opolczyk, który nawet opanował 24 sierpnia 1385 roku zamek wawelski, przygotowując dopełnienie ceremonii małżeństwa. Według Jana Długosza zrozpaczona młoda królowa toporem próbowała wyrąbać sobie drogę do swego ukochanego. Ostatecznie jednak Jadwiga pod wpływem perswazji, a może legendarnego widzenia w kaplicy wawelskiej (patrz anegdoty), zgodziła się zostać żoną Władysława Jagiełły. Przybył on do Krakowa, gdzie 15 lutego 1386 roku przyjął chrzest. 18 lutego Jadwiga i Jagiełło uroczyście zawarli związek małżeński w katedrze na Wawelu. Władysław Jagiełło wybrany i koronowany król miał w swoim ręku pełnię władzy, ale ponieważ dziedziczką tronu polskiego była Jadwiga to czasami musieli sobie nawzajem potwierdzać najważniejsze akty państwowe.

W początkowym okresie współrządów Jadwiga była jeszcze dzieckiem, więc jej udział w polityce był jedynie symboliczny. W 1387 roku stanęła na czele wyprawy na Ruś Halicką, w celu rewindykacji tego terenu do Polski. Z czasem podejmowała się coraz częściej zadań politycznych:  podjęła korespondencję z Krzyżakami, doprowadziła do zgody między Władysławem Jagiełłą, a jego stryjecznym bratem Witoldem, odegrała doniosłą rolę w pertraktacjach ze swoim szwagrem – Zygmuntem Luksemburskim. Jadwiga miała własny dwór i kancelarię niezależną od króla. Prowadziła bogate życie dworskie. Chętnie otaczała się uczonymi, prowadząc wykwintne konwersacje, utrzymywała muzyków, ale też często jeździła konno i polowała. Przyjmowała liczne delegacje zagranicznych dostojników i dyplomatów. Przyczyniła się także, z pomocą Jagiełły, do restauracji podupadającego Uniwersytetu Jagiellońskiego, oddając na ten cel wszystkie swoje klejnoty i kosztowności.

Zasłynęła również jako fundatorka wielu kościołów, ołtarzy oraz kolegium psałterzystów przy Katedrze na królewskim zamku, Wawelu. Sama była posiadaczką spisanego specjalnie dla niej „Psałterza Floriańskiego”, który jest jednym z pierwszych znanych zabytków piśmiennictwa polskiego. 22 VI 1399 roku urodziło się jedyne dziecko Jadwigi i Jagiełły, Elżbieta Bonifacja. Dziewczynka zmarła 13 VII 1399 r. Próby ukrycia tego faktu przed Jadwigą zakończyły się niepowodzeniem. Królowa Jadwiga zmarła 17 VII 1399 r. w godzinach popołudniowych na gorączkę połogową. Miała wówczas zaledwie dwadzieścia pięć lat, a mimo to zapisała się w historii Polski jako dobra władczyni. Choć dopiero w roku 1986 została beatyfikowana, a w 1997 ogłoszona przez papieża Jana Pawła II świętą, jej osoba już przez jej współczesnych otaczana była szczególną czcią.

Kalendarium

18 II 1374  Prawdopodobna data urodzin Jadwigi, z ojca – Ludwika Andegaweńskiego, króla Węgier i Polski oraz matki – Elżbiety Bośniaczki

1378-1379  Pobyt Jadwigi na dworze wiedeńskim 

16 X 1384  Koronacja Jadwigi w katedrze wawelskiej (czwarta w dziejach Polski i pierwsza w katedrze wawelskiej; wcześniejsze odbywały się w Gnieźnie)

18 I 1385  Do Krakowa przybywa poselstwo Jagiełły z prośbą o rękę Jadwigi

14 VII 1385  Akt krewski. Jagiełło deklaruje, że w przypadku dojścia do skutku jego małżeństwa z Jadwigą Wielkie Księstwo Litewskie zostanie włączone do Korony, Litwa przyjmie chrzest i da wolność jeńcom polskim

12 II 1386  Jagiełło przybywa do Krakowa

15 II 1386  Chrzest Jagiełły w katedrze wawelskiej. Chrztu udziela biskup Bodzanta. Jagiełło otrzymuje imię Władysława

18 II 1386  Ślub Jagiełły i Jadwigi. Biskupowi Bodzancie asystują: biskup poznański – Dobrogost oraz biskup krakowski – JanRadlica

04 III 1386  Koronacja Jagiełły na króla w katedrze wawelskiej. Przed koronacją Jagiełło ogłasza dokument koronacyjny (przywilej krakowski) stwierdzający warunki, za cenę których osiągnął on koronę polską

29 VII 1386 Jagiełło potwierdza w Korczynie przywilej krakowski

1390  Jadwiga podejmuje korespondencję z Krzyżakami, poruszając w niej ważne kwestie polityczne, wykazując przy tym dojrzałość, takt dyplomatyczny oraz nieustępliwość wobec ich żądań

1392  Jadwiga odgrywa doniosłą rolę w doprowadzeniu do zgody między Jagiełłą i Witoldem

1397  Królowa Jadwiga zakłada kolegium litewskie przy uniwersytecie praskim

17 VII 1399  Na zamku krakowskim umiera królowa Jadwiga. Ostatnią swą wolą przekazuje większą część swego majątku na wskrzeszenie uniwersytetu krakowskiego, uzyskawszy przed śmiercią zgodę papieża na utworzenie wydziału teologicznego

01 VI 1434  W Gródku (Jagiellońskim) pod Lwowem umiera król Władysław Jagiełło

Prace